Etapas na composición do Poema de Gilgamesh

Os relatos sobre Gilgamesh son diversos e proceden de moi diferentes momentos históricos. Poden establecerse varias etapas:

1ª etapa: as baladas sumerias que teñen como protagonista ao rei de Uruk remontan ao século XXI (renacemento sumerio). Trátase de poemas narrativos independentes nos que o heroe recibe o nome de Bilgames. 

Actualmente coñécense 5 baladas: 

• 1.       Bilgames e Agga de Kish 
• 2.       Bilgames e Huwawa
• 3.       Bilgames, Enkidu e o Touro do Ceo
• 4.       Bilgames, Enkidu e o submundo infernal
• 5.       A morte de Bilgames

-          2ª etapa: en torno ao século XVIII (época paleobabilónica) escribíronse varias taboíñas,  compostas agora en lingua acadia. Non compoñen un texto unitario, senón series de episodios. A pesar diso, reciben a denominación de versión babilónica antiga.

-          3ª etapa: durante os séculos XV-XII a.C. (etapa babilónica media, en tempos da Dinastía Casita), compuxéronse e copiáronse textos sobre Gilgamesh tanto en Babilonia (por exemplo en Nippur e Ur) como fóra de Mesopotamia (en Hattusas, a capital Hitita; en Megido, Palestina, ou en Ugarit, Siria).

-          4ª etapa: entre os séculos XIII-XII a.C., establécese a Epopea Babilónica Clásica ou estándar (tamén da etapa babilónica media). É obra dun único autor, de quen se conserva o nome, quen a escribiu sobre 12 taboíñas. Recibiu o título de «O que viu o máis fondo». Non se conserva o texto orixinal, senón copias posteriores procedentes de diferentes bibliotecas, arquivos ou escolas, a máis coñecida das cales é a Biblioteca de Nínive, a capital asiria daquel momento.

-          5ª etapa: desta biblioteca asiria, fundada por Asurbanipal (668-627), procede tamén o que se coñece como Recensión Ninivita (séculos VIII-VII a.C.). En Nínive fixéronse moitas copias da versión clásica, pero tamén se custodiaron nela copias procedentes doutros lugares, e algunhas posiblemente máis antigas (século VIII a.C.). A recensión ninivita, aínda que recolle a versión clásica, non consta de 11 senón de 12 taboíñas, onde a taboíña 12 inclúe engadidos posteriores. Neste sentido, considérase algo así como unha «edición corrixida e aumentada». 

Bibliografía:

Sanmartín, J. (trad. e ed.). 2010. Epopeya de Gilgames, rey de Uruk. Pliegos de Oriente. Trotta