MINOICO RECENTE (1700-1450)
Durante o Minoico Medio na fase inicial (2000-1800) os cretenses mantiveron contactos directos co Mediterráneo Oriental (Exipto, Próximo Oriente, Anatolia). Prodúcese paralelamente unha forte competencia polo control de rexións e recursos, do que deriva a formación das primeiras entidades protoestatais, fortemente xeraquizadas. O novo estado de cousas defínese polos seguintes elementos:
 |
| Selos con xeroglíficos cretenses |
- aparición da escritura xeroglífica cretense
- competencia polo uso de selos de maior tamaño e novos materiais (marfil importado).
- desenvolvemento urbano nos antigos centros ideolóxicos rexionais (Knossos, Mallia, Phaistos).
 |
| Phaistos. O Primeiro Palacio en trazo groso |
 |
| Plano Knossos |
 |
| Paramentos de cachotería. Knossos |
 | |
| Primeira planta dunha casa de Akrotiri (afectada por un seísmo) |
É o período no que se documenta a emerxencia do Lineal A.
Webgrafía de interese:
Minoan Crete. En Foundation of the Hellenic World. (Galería de fotos)
The Palace of Knossos. En Odyssey. Adventures in Archaeology.
Período das tumbas de fosa 1650-1450
s).
CÍRCULO A, Tesouro da Fosa V
CÍRCULO A, Tumba III ou "das mulleres" (contiña 3 mulleres e 3 nenos)
Enxovais
Nas tumbas de fosa aparecen os máis ricos de todo o HR.
A cidade-palacio
Ten unha cidadela fortificada, onde se situaba o palacio, os edificios de culto e algunhas residencias privadas de personaxes socialmente eminentes.
A cidade propiamente dita desenvolvíase arredor da cidadela, pero non sabemos se dispoñía dun sistema defensivo.
En todo caso, coñécense refuxios para poboacións dispersas, como as fortalezas de Gla (Beocia) ou de Krisa (Fócida)
Varias fases na fortificación:
A súa orixe é incerta:
Megaron central (sala cerimonial?): construción tripartita con porche (columnas in antis), vestíbulo e sala do trono, onde se sitúa un fogar circular rodeado por 4 columnas. O trono adoita situarse no centro da parede dereita da estancia. Paredes, teitos e pisos estaban revocados con xeso e decorados con pinturas.
Patio principal: grande espazo aberto que conduce directamente ao conxunto do megaron. Pode estar rodeado de columnas en 3 dos seus lados (como en Tirinto), en 2 como en Pilos ou só en 1 como en Micenas.
Nalgúns conxuntos accédese a este patio mediante un própylon (adro ou pórtico monumental de entrada a unha construción ou conxunto), cunha planta característica en H, con 2 pórticos cubertos sobre columnas in antis.
O “megaron da Raíña”. Conxunto semellante ao megaron principal, pero máis pequeno e planimetría máis simple.
O baño. Só documentado en Tirinto e Pilos, de onde procede o exemplar máis completo de bañeira. Trátase dunha cuba de barro cocido encastrado nunha banqueta, sen desaugue.
A estas estancias engadíanse outras de usos variados: actividades administrativas, almacéns, dependencias de servizo, etc.
A diferenza da disposición do palacio minoico, de tendencia centrífuga, a do micénico é centrípeta, xerarquizada e centralizada, organizada en torno ao megaron.
Unha economía agrícola, moi dependente do comercio exterior para o aprovisionamento de materias primas, é moi susceptible de desequilibrarse ante bruscos aumentos de poboación, enrarecemento das relaciones comerciais, disensións internas ou presións nas súas fronteiras (Pobos do Mar).
A acumulación de todos estes factores pode estar na base do colapso do sistema palacial.
A fin do mundo micénico
Acontece un século despois da decadencia dos palacios (período submicénico)
Prodúcese un crecente rexionalismo cultural.
Redución de núcleos activos a partir do último período do HR en Mesenia e Laconia (sur do Peloponeso). Menos notorio na Argólida, Corintia e Élide (norte do Peloponeso)
Abandono das tumbas colectivas a favor de cistas individuais e aparición da cremación (masiva durante o Protoxeométrico, especialmente na Ática).
Todo iso atribuído a unha evolución interna.
 |
|
 |
| Fresco da Grande Tribuna de Knossos |
 |
| Patio central de Mallia |
|
|
 |
| Vista aérea do patio O de Knossos |
|
 |
| Sala da raíña de Phaistos (con pozo de luz) |
 |
| Sala do rei de Phaistos |
 |
| Reconstrución de polythyron, Knossos |
 |
| Sala do trono de Knossos |
 |
| Sala dos dobres machados, "sala do rei" de Knossos (ala E) |
 |
| Cornos da consagración |
 |
| Reconstrución de Knosos (véxanse as "masas rectangulares) |
Webgrafía de interese:
Minoan Crete. En Foundation of the Hellenic World. (Galería de fotos)
The Palace of Knossos. En Odyssey. Adventures in Archaeology.
Mundo Micénico
Ámbito xeográfico
 |
| Añadir título |
Periodización micénica
 |
 |
 |
s).
|
|
 |
 |
| Sección fosa Círculo B |
|
|
CÍRCULO A, Tesouro da Fosa V
 |
 |
CÍRCULO A, Tumba III ou "das mulleres" (contiña 3 mulleres e 3 nenos)
 |
 |
 |
|
Nas tumbas de fosa aparecen os máis ricos de todo o HR.
- Armas: espadas, dagas, puñais, puntas de lanza e de frecha.
- Puñais decorados con técnica de damasquinado ou “pintura en metal” con prata, ouro e niello -especie de verniz negro- (escenas de loita ou caza).
- Vasos metálicos de estilo minoico (en ouro e prata)
|
|
 |
|
 |
As cidades fortificadas. Os palacios micénicos
Pódese coñecer a paisaxe política de Grecia durante os séculos XIV-XIII grazas ás fontes arqueolóxicas e ás taboíñas do Lineal B. Existían varios reinos independentes con cadansúa capital administrativa, na que residiría o wanax. Cada capital reuniría as funcións políticas, económicas e relixiosas do reino, adquirindo a forma urbana dunha cidade-palacio.A cidade-palacio
A cidade propiamente dita desenvolvíase arredor da cidadela, pero non sabemos se dispoñía dun sistema defensivo.
En todo caso, coñécense refuxios para poboacións dispersas, como as fortalezas de Gla (Beocia) ou de Krisa (Fócida)
|
|
Varias fases na fortificación:
- Heládico Recente III A, fase máis antiga (1400-1300; Micenas, Tirinto).
- Heládico Recente III B (1300-1200), inclúe sistemas de captación e almacenamento de auga
Micenas
A fortificación máis antiga abrangue unha área pequena, na parte alta do outeiro da cidadela. Reformas posteriores integran dentro das murallas o círculo A de tumbas de fosa, construíndo deste lado a Porta dos Leóns, un bastión no lado O máis unha poterna (porta pequena dunha fortificación).
 |
| Poterna |
|
|
|
 |
| Localización dos palacios |
- Hai quen a vincula cos palacios minoicos.
- Outros fano con modelos continentais moito anteriores (a “casa das tellas” de Lerna, Peloponeso, segunda metade IIIº milenio), ou non tanto, como unha serie de edificios de Menelaion (Peloponeso) do s. XV con corredores laterais.
- Unha posición máis ecléctica defende a converxencia de influencias minoicas e continentais , sendo máis obvia a influencia cretense no plano ornamental. Trataríase dunha asociación de formas e motivos minoicos cunha planimetría e estrutura propiamente heládicas.
Megaron central (sala cerimonial?): construción tripartita con porche (columnas in antis), vestíbulo e sala do trono, onde se sitúa un fogar circular rodeado por 4 columnas. O trono adoita situarse no centro da parede dereita da estancia. Paredes, teitos e pisos estaban revocados con xeso e decorados con pinturas.
|
|
|
|
|
Nalgúns conxuntos accédese a este patio mediante un própylon (adro ou pórtico monumental de entrada a unha construción ou conxunto), cunha planta característica en H, con 2 pórticos cubertos sobre columnas in antis.
|
|
O “megaron da Raíña”. Conxunto semellante ao megaron principal, pero máis pequeno e planimetría máis simple.
- En Tirinto ten 2 estancias con fogar rectangular no centro da sala do trono e un pórtico aberto a un patio.
- En Pilos é 1 soa estancia, tamén con fogar central, circular, pero sen indicios de trono.
|
|
|
|
A diferenza da disposición do palacio minoico, de tendencia centrífuga, a do micénico é centrípeta, xerarquizada e centralizada, organizada en torno ao megaron.
A destrución dos palacios micénicos
Grande destrución dos palacios a finais do s. XIII a.C., que se estende ata a primeira metade do XII (proceso gradual)
Explicación multicausalA fin do mundo micénico
Grecia na Idade do Ferro
(Grego noroccidental: aqueo)
