A periodización dinástica exipcia (1)

Para o coñecemento da sucesión de dinastías no antigo Exipto disponse de varios documentos, todos bastante posteriores aos primeiros tempos de aparición do reino unificado e a maioría procedentes do Reino Novo (1570-1070 a.C.)

A Pedra de Palermo. Era unha lápida bastante grande (de uns 2 m. de longo por 0,6 de alto), moi fragmentada, da que o anaco máis grande se conserva no Museo de Palermo. Contén un texto compilado durante a dinastía V (2498-2345), en forma de anais que recolle por anos algúns dos acontecementos máis importantes do reinado de cada soberano. Desgraciadamente, perdéronse case todos os nomes e acontecementos correspondentes ás dinastías I e II. 

Lista dos Reis de Karnak. Foi esculpida no templo de Amón en Karnak e consérvase no Museo de Louvre. Dá os nomes dende Menes (Narmer?, unificador do reino exipcio, ca. 3100/3000) ata Tutmosis III (dinastía XVIII, 1570-1293, Reino Novo). Omite os reis dos períodos intermedios. 

Táboa de Saqqara. Lista de reis escrita na tumba dun escriba da dinastía XIX (1293-1185, Reino Novo). Contén os nomes dos faraóns ata Ramsés II (excluíndo o período de Amarna), pero empeza só no sexto faraón da dinastía I, Anedjib.

Lista dos Reis de Ábidos. Escrita nas paredes do templo funerario de Seti I (dinastía XIX), e copiada polo seu fillo Ramsés II no seu templo de Ábidos. Omite tamén a Akhenatón e sucesores (Smenkhare, Tutankamón e Ay) e aos monarcas dos períodos intermedios.

Canon de Turín  /Canon Real de Turín / Lista dos Reis de Turín (Museo de Turín): papiro no que se conserva só parte da lista dos faraóns. Foi compilado no século XIII a.C. (durante a dinastía XIX).

Canon de Turín

Manetón de Sebenitos: sacerdote exipcio que escribiu unha historia do seu país en grego (Aegyptiaca) a comezos do sécul III a.C. Esta obra só se conserva a través de citas en obras posteriores. Ordena  a historia exipcia en dinastías (entendido este termo en sentido etimolóxico: dynasteia “autoridade, goberno”, polo que non cabe esperar relacións de descedencia entre os faraóns). Presenta a mesma estrutura que o Canon de Turín, cun primeiro período no que gobernaron os deuses e logo 30 dinastías humanas dende Menes ata a época inmediatamente anterior á conquista de Alexandre Magno (332 a.C.)

Bibliografía

Grimal, N. 1996 (ed.or. 1988) Historia del Antiguo Egipto. Akal. Madrid (p.51-52) En liña: http://excavarymemoria.files.wordpress.com/2012/03/nicolas-grimal-historia-del-antiguo-egipto11.pdf

Vázquez Hoys, A. 2007. Historia del Mundo Antiguo. Próximo Oriente y Egipto. Sanz y Torres. Madrid (p.311-312)